وب میل 
برای بررسی عملکرد شبکه، معیارهای متعددی می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. در لیست زیر تعدادی از این معیارها نام برده شده است. البته این لیست می‌تواند بسط داده شود و بسیاری از معیارهای دیگر را نیز در برگیرد، اما به خاطر این بحث فقط شامل مهم‌ترین آنهاست.
زمان پاسخ (Response Time / Latency)
زمان پاسخ، تعاریف گوناگونی دارد اما در اینجا منظور ما مشخصاً زمان پاسخ شبکه است که با فرآیند مانیتورینگ شبکه ارتباط مستقیم دارد. زمان پاسخ شبکه با ساده‌ترین جمله عبارت است از: مدت زمان رفت و برگشت یک پکت اطلاعاتی از یک نود به نود دیگر. در برخی از برنامه‌های مانیتورینگ شبکه معیار زمان پاسخ می‌تواند به سادگی به عنوان Round-Trip Time) RTT )تعریف شود.
سیستم جامع مانیتورینگ شبکه بینا یکی از این برنامه‌های کاربردی است که در آن مقادیری بر حسب میلی ثانیه (ms) برایAverage RTT، Minimum RTT ( پایین‌ترین RTT که تا کنون اندازه‌گیری شده)، و Maximum RTT( بالاترین RTT که تا کنون اندازه‌گیری شده) می‌تواند مانیتور شود. این معیارهای خاص در گزارش های مختلف سیستم قابل رویت است. روش متداول اخذ نمونه مقادیر زمان پاسخ برای فرآیند مانیتورینگ، استفاده از برنامه سودمند ping است که ابزار رایج اندازه‌گیری شبکه می‌باشد و روی پلت‌فرم‌های گوناگون در دسترس است. این برنامه سودمند به همراه چند برنامه دیگر به صورت دقیق‌تر در بخش‌های بعدی این مقاله توضیح داده خواهند شد.
اتلاف پکت ها (Packet Loss)
معیار دیگری که طی فرآیند مانیتورینگ شبکه باید اندازه‌گیری شود، اتلاف پکت ها است. در هنگام ارتباط نودهای شبکه، ممکن است یک پکت از میان صف پکت‌های اطلاعاتی ارسال شده توسط یکی از نودها مثل مسیریاب (روتر ) دور انداخته شود، زیرا دیگر هیچ فضایی برای نگهداری آن ندارد. اتلاف پکت اطلاعاتی شبکه معمولاً به صورت کسری از پکت‌های اطلاعاتی مفقود شده در هنگام انتقال از نود مبدا به نود مقصد و بالعکس طی یک فاصله‌ی زمانی مشخص تعریف می‌شود. این کسرها به صورت درصدی از پکت‌های اطلاعاتی ارسال شده به نود مقصد در فاصله زمانی مورد نظر بیان می‌شوند. همچنین باید متذکر شد که مقادیر اتلاف پکت اطلاعاتی در انواع شبکه‌ها عموماً بین صفر تا ۱۵ درصد (مسیر روان بدون تراکم تا مسیری با تراکم شدید) متغیر است. مقادیر بالای ۱۵ درصد، شبکه را معمولاً غیر عملیاتی می‌کند.
سیستم بینا از این معیار در فرآیند مانیتورینگ خود استفاده می‌کند. مقدار اتلاف پکت اطلاعاتی در گزارش های مختلف بینا قابل رویت است.
پهنای باند
پهنای باند نیز یکی از معیارهای کلیدی مورد استفاده در مانیتورینگ شبکه است. این معیار می‌تواند به صورت مقدار داده‌های انتقال یافته از محلی به محل دیگر طی مدت زمان مشخص تعریف شود. پهنای باند معمولاً بر حسب بیت در ثانیه (bps) اندازه‌گیری می‌شود، اما ممکن است واحد اندازه‌گیری آن بایت در ثانیه (Bps) نیز باشد. هنگام استفاده از این معیار باید توجه داشته باشید که فواصل زمانی بیش از حد بزرگ یا کوچک منجر به تولید نتایج متناقض و نابهنجار از رفتار واقعی شبکه می‌شود.
دسترس‌پذیری
دسترس‌پذیری معیار مهم دیگری است که طی مانیتورینگ شبکه استفاده می‌شود. دسترس‌پذیری در فاصله زمانی مشخص، به ساده‌ترین بیان عبارت است از: درصدی از زمان که دستگاه یا منبع خاصی از شبکه برای استفاده عادی قابل دسترسی است. سیستم بینا نیز از این معیار برای تعیین وضعیت شبکه استفاده می‌کند. این معیار تحت عنوان “% میزان دسترس پذیری” درگزارش های مختلفی نمایش داده می‌شود.
میزان استفاده از منابع
آگاهی از میزان استفاده از منابع توسط تجهیزات شبکه و سرورها از اهمیت بسیار بالایی بر خوردار است. تصمیم گیری در خصوص توسعه منابع شبکه و سرور ها مستلزم برخورداری از تصویری شفاف از بار کاری این دستگاه ها می باشد.
ابزارهای اندازه‌گیری متداول
مجموعه وسیعی از ابزارها وجود دارند که به فرآیند مانیتورینگ شبکه کمک می‌کنند. برخی از این ابزارها بسیار خاص بوده و تمرکزشان روی اندازه‌گیری جنبه مشخصی از رفتار شبکه است. سایر ابزارها جامع‌ترند و چندین مشخصه متفاوت شبکه را به طور همزمان کنترل می‌کنند. در زیر تعدادی از ابزارهای متداول‌تر نام برده شده‌اند. توجه داشته باشید که تمامی این ابزارها در سیستم بینا وجود دارند.
برنامه سودمند Ping به ابزاری استاندارد در استراتژی مانیتورینگ شبکه مبدل شده است. این برنامه در سال ۱۹۸۳ برای پلت‌فرمUNIX طراحی و ایجاد شد. از آنجا که برنامه Ping به طور رایگان در دسترس بود، سریعاً به سایر پلت‌فرم‌ها منتقل شد.
هدف این برنامه بسیار ساده است: ارتباط دستگاههای شبکه را با ارسال و دریافت پکت‌های اطلاعاتی آزمایشی تست می‌کند تا ببیند آنها آماده کار و قابل دسترس هستند یا خیر. به عبارت دیگر، Ping زمان رفت و برگشت پکت‌های اطلاعاتی را برای هر دستگاه اندازه‌گیری می‌کند. به این ترتیب می‌توان فوراً فهمید که آیا هاست مورد نظر در شبکه قابل دسترس هست و می‌تواند با سایر نودها ارتباط برقرار کند یا خیر؛ به عبارت دیگر آیا می‌تواند پکت‌های اطلاعاتی را ارسال و دریافت کند یا خیر. معیارهای زمان پاسخ و دسترس‌پذیری که در بالا توضیح داده شدند، می‌توانند به راحتی توسط این ابزار ساده مانیتورینگ شبکه اندازه‌گیری شوند.
برنامه سودمند Traceroute ابزار دیگری است که در آغاز برای نسخه‌های مختلف UNIX در سال ۱۹۸۸ مورد استفاده قرار گرفت، سپس سریعاً به استانداردی متداول در فرآیند مانیتورینگ شبکه مبدل شد. این برنامه سودمند مسیر یک پکت اطلاعاتی را از نود محلی تا هاست راه دور با ضبط تمام دستگاههای مسیردهی میانه تعریف می‌کند. در واقع Traceroute مجموعه‌ای از پکت‌های اطلاعاتی آزمایشی را ارسال می‌کند که این پکت‌ها از میان تمام مسیریاب‌ها عبور می‌کنند تا به هاست نهایی برسد یا به مقدار تعریف شده برای Time To Live) TTL) نزدیک شود.
این ابزار اجازه‌ی کنترل موارد مختلفی را می‌دهد. اولاً، مسیر پکت‌های اطلاعاتی را به یک هاست مفروض مشخص می‌کند؛ به عبارت دیگر برای پکت‌های اطلاعاتی، مسیریاب‌های مورد استفاده تا رسیدن به مقصد نهایی را مشخص می‌کند. دوماً، به شما اجازه می‌دهد که کیفیت اتصال با یک هاست مفروض را بررسی کنید؛ هر چه فاصله کوتاه‌تر (هاب‌های کمتر) باشد، کیفیت اتصال بهتر است. سرانجام اینکه Traceroute به شما اجازه‌ی کنترل مکان عناصری از شبکه را می‌دهد که دارای بار اضافی هستند. هرچه مدت زمان دریافت پاسخ طولانی‌تر باشد، بار روی آن مسیریاب بخصوص یا اتصال میانه با مسیریاب بعدی بیشتر خواهد بود. همچنین باید توجه داشت که ماکزیمم TTL با مقدار ۳۰ (مقداری که معمولاً در این ابزار از آن استفاده می‌شود)، به این معناست که حداکثر ۳۰ مسیریاب می‌تواند در مسیر مقصد تا رسیدن به یک هاست خاص یافت شود.
برنامه سودمند Lookup ابزار بسیار ساده‌ای است که با تجزیه اسامی هاست‌ها به آدرس‌های IP یا آدرس‌های IP به اسامی هاست‌ها به شما امکان مشاهده اطلاعات مربوط به هاست ذخیره شده روی سرور DNS را می‌دهد. در واقع این برنامه برای کسب اطلاعات مربوط به یک هاست خاص، سرورهای نام دامین را پرس و جو می‌کند.
برنامه های کاربردی مورد استفاده در سامانه مانیتورینگ لوتوس نت به شرح ذیل می باشد :
اين نرم افزار با جمع آوري اطلاعات از طريق SNMP اطلاعاتي از وضعيت عملكرد Routerها، Switchها و serverها، اعمال تغييرات و تنظيمات لازم در پيكره بندي آنها از طريق يك سيستم كنترل مركزي، امكان احاطه كامل بر گستره شبكه را براي مديران فراهم آورده و بازده فعاليتهاي روزانه آنها را به طرز چشمگيري افزايش ميدهد. از قابلیت های این نرم افزار می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رصد مداوم کاربران به لحاظ تاثیرات آن ها بر پیکربندی ها
- دارای بودن قالب های تغییر پیکربندی های آماده
- پشتیبانی وسیع از سخت افزار های گوناگون
- امکان هشدار دادن به مدیر شبکه در موقعیت های تعریف شده از سوی وی
- امکان ترکیب با دیگر نرم افزار های این شرکت
- قابلیت پشتیبان گیری خودکار
- اعمال دسته ای تنظیمات پیکربندی
- کشف تلاش برای تغییر سیاست های کاری
- رابط کاربری بسیار قوی
- گزارش از لیست پیکربندی های موجود
- انتقال از راه دور سیستم عامل وFirmware
- تغییر دادن نقش کاربران و مجوزهای آن ها
- امکان بازگشت به عقب
- قابلیت کاهش مصرف انرژی تجهیزات شبکه ای سیسکو
- آرشیو پیکربندی
PRTG Network Monitor را می توان به عنوان یک ابزار حرفه ای نظارت و کنترل شبکه های کامپیوتری معرفی کرد که با کمک آن می توان کارهایی از قبیل نظارت بر up/downtime، ترافیک شبکه، packet sniffing و … را به راحتی انجام داده و گزارش های کلی یا جزئی به منظور ارائه تجزیه و تحلیل دقیق از عملکرد شبکه تهیه کرد. رابط کاربری مبتنی بر وب این برنامه امکان پیکربندی سریع تنظیمات دلخواه مربوط به نظارت بر دستگاه های شبکه و سنسورهای آن ها را برای کاربران فراهم می کند. اغلب روش های متداول مربوط به اکتساب داده در شبکه مانند SNMP & WMI, Packet Sniffing و NetFlow توسط این نرم افزار پشتیبانی می شوند. PRTG Network Monitor را می توان برای شبکه هایی همچون شبکه های موجود در یک ISP و روتر ها و سوئیچ های مورد استفاده در آن ها استفاده نمود. از ویژگی های مهم این نرم افزار می توان به بهینه سازی سیستم ها دستگاه های مورد استفاده به منظور کاهشDowntime، مدیریت بر گروه ها و یوزرهای مدیریتی در شبکه، مشاهده چگونگی فعالیت device ها در روزهای مختلف و دوره های تعیین شده، ارسال آلارم های تعریف شده به گوشی همراه و … اشاره کرد.
یکی از نرم افزارهای متن باز مانیتورینگ شبکه است، که به صورت تحت وب و گرافیکی در فواصل زمانی مشخصی اطلاعاتی را از وضعیت شبکه و سرویس ها در قالب نمودارها و گراف ها (بر اساس پکیج RRDtools) به کاربر نشان می دهد، با طور کلی این نمودار های زمانی پارامترهایی مانند بار CPU، میزان استفاده از پهنای باند و… را به کاربر شبکه نشان می دهد. یکی از موارد استفاده متداول از این نرم افزار نظارت بر ترافیک شبکه به وسیله ی جمع آوری اطلاعات سوئیچ ها و روتر ها از طریق پرو تکل SNMP می باشد. این نرم افزار به زبان PHP نوشته شده و کاربران مختلف می توانند مجموعه گراف مخص به خود را مشاهده کنند. از این نرم افزار گاهی اوقات توسط ارائه دهندگان خدمات میزبانی وب استفاده می شود (به خصوص سرور اختصاصی، سرور مجازی خصوصی ،و ارائه دهندگان خدمات collocation) برای نشان دادن میزان استفاده کاربران از پهنای باند به کار می رود.همچنین اطلاعات جمع آوری شده در سطح شبکه را بدون نیاز به تنظیات RRDtools برای (نمایش گراف ها و نمودارها) به کاربر نشان می دهد. این نرم افزار، برای پروژهای کوچکتر سمت سرور نیاز به نصب پکیج cmd.php و برای پروژه های بزرگتر نیاز پکیج هایی به زبان Cدارد.
این نرم افزار، یک نرم افزار Open Source می باشد که برای مدیریت گزارش ها و آنها را در یک ElasticSearch ذخیره می کند. این نرم افزار دارای یک رابط گرافیکی وب بوده که به شما اجازه می دهد تا مدیریت رخداد ها را از درون صفحات وب انجام دهید. از این نرم افزار می توان در مباحث مربوط به امنیت شبکه استفاده کرد. زمانی که میزان پیام های رسیده از حد مجاز فراتر رود به معنی وجود یکAttack در شبکه می باشد. این نرم افزار قابلیت نمایش واکنش تجهیزات امنیتی در برخورد با حملات را نیز دارا می باشد.
نرم افزار STG برنامه ایست که به صورت زنده و همزمان، میزان پهنای باند مصرفی روی روتر ها، سوئیچ های شبکه را نشان می دهد. همچنین با تکیه بر قابلیت نمایش همزمان میزان مصرف این نرم افزار می توان از بروز قطعی های طولانی در شبکه جلوگیری کرد.